Jeugdondersteuner Berdien: een vertrouwd gezicht op het IKC

Op diverse IKC’s in de gemeente Leeuwarden is een jeugdondersteuner actief. Wat doet een jeugdondersteuner precies? Wat maken ze mee? En hoe reageren kinderen en ouders op deze nieuwe rol binnen scholen? We vroegen Berdien naar haar ervaringen in deze functie.

Wat houdt jouw werk als jeugdondersteuner in?

"Als jeugdondersteuner help ik kinderen bij hun ontwikkeling in de breedste zin van het woord. Denk daarbij aan ondersteuning in omgaan met boosheid, het verwerken van de scheiding van ouders of een kind dat aangeeft veel ruzie te hebben thuis.

Zichtbaar zijn voor kinderen en ouders speelt daarbij een belangrijke rol. Je zult mij veel op het schoolplein zien. Mijn aanwezigheid op momenten dat kinderen gebracht en opgehaald worden, maakt me toegankelijk. Ouders ervaren soms schaamte om hulp te vragen. Door fysiek aanwezig te zijn, haal ik een drempel weg. Zo ben ik snel in beeld, zonder dat er meteen intensieve zorg nodig is.

Het is zo mooi dat ik 12 jaar met kinderen mee kan lopen in hun ontwikkeling. Soms is dat een periode wat intensiever, andere momenten is het weer wat meer op de achtergrond. Doordat ik de kinderen en de gezinnen ken, kan ik snel inspringen indien nodig en sluit ik nooit af."

Hoe ziet een gemiddelde dag voor jou eruit als jeugdondersteuner?

"Geen dag is hetzelfde. Het ontwikkelen van mijn rol als jeugdondersteuner is een avontuur op zich, vooral omdat we als nieuw team op het IKC zijn gestart. Ik had de vrijheid om deze functie naar eigen inzicht vorm te geven, wat soms nog zoeken is maar ook veel voldoening geeft.

Vaak voer ik overdag kindgesprekken met de kinderen van de basisschool. Op de speelleergroep en het kinderdagverblijf zijn de kinderen jonger, en ben ik dus intensiever met ouders in gesprek. Hier ben ik ook op de groep om te kijken hoe het met een kind gaat. We willen in de leeftijdscategorie 0 t/m 4 jaar in beeld zijn, juist om tijdig te kunnen signaleren. Ik plan regelmatig huisbezoeken in bij kinderen en ouders. Uit thuissituaties haal ik veel informatie en het geeft kinderen een gevoel van gezien worden.

Daarnaast heb ik in mijn werk ook veel contact met andere partijen zoals de GGD, jongerenwerk, het wijkteam, en vrijwilligersinitiatieven vanuit bijvoorbeeld Humanitas."

Wat verwachtte je van het werk toen je begon en hoe is de realiteit?

"Mijn verwachtingen kwamen redelijk overeen met de realiteit. Omdat het een nieuwe functie was heb ik me goed ingelezen. Wat me aansprak was de vrijheid om direct contact te hebben met kinderen binnen het IKC. Als gezinnen hulp ontvangen, wordt school daarin vaak niet meegenomen terwijl deze samenwerking en verbinding zo belangrijk is. Juist omdat de kinderen 5 dagen per week op school zijn. Daar speelt de functie van jeugdondersteuner perfect op in. De samenwerking met de directie van zowel het onderwijs als de kinderopvang is hierbij essentieel en verloopt bij ons heel prettig.”

Wat haal jij persoonlijk uit dit werk? Welke lessen neem je mee?

“Met veel plezier en energie ga ik naar mijn werk omdat ik een rol kan spelen in de basis van de ontwikkeling van een kind. Soms is het een hele kleine actie, maar die kleine actie kan belangrijker zijn dan een grote. Situaties aanpakken voordat ze groter worden.

Kinderen die met hulpverlening te maken hebben gehad, geven vaak later aan dat ze niet zijn gezien of gehoord. In deze functie kan ik dat vanuit een heel laagdrempelige manier wel doen.

Ik heb het gevoel dat ik echt iets kan betekenen. Je hoopt als jeugdondersteuner dat je een impact kan maken op iemands leven. Als de kinderen straks 18 jaar zijn, dat ze me nog herinneren. Ik heb voor het eerst in mijn carrière het gevoel dat ik die impact kan maken. Dat geeft veel voldoening."

Wat betekent jouw werk voor de kinderen en ouders waarmee je werkt?

"Doordat ik veel zichtbaar ben, weten zowel kinderen, ouders en leraren dat ze bij mij terecht kunnen. De vragen komen inmiddels vanzelf.  Ik ken elk kind, wat me de mogelijkheid geeft gericht vragen te stellen over hun welzijn. Hierdoor voelen kinderen zich echt gezien. Leerkrachten hebben niet altijd de tijd en soms ook niet de expertise om dit te doen.

Van een kind dat gepest werd en nu weer met plezier naar school gaat, ouders die vragen hebben over de seksuele ontwikkeling van hun kind, het helpen van een moeder die al lange tijd met een rekening van de kinderopvang rondliep omdat ze hem niet kon betalen, tot de wens van een kind om basketbal te spelen  - mijn werk heeft aantoonbaar positieve effecten. Ik merk ook dat ouders de snelle respons en mijn betrokkenheid waarderen.”

Wat is onmisbaar in het werk van een jeugdondersteuner?

"Het vermijden van snelle oordelen is cruciaal in ons werk. Door nieuwsgierig te zijn en door te vragen, kom je tot de kern van problemen. Het oplossen van dagelijkse uitdagingen, zoals een kind dat regelmatig geen eten mee heeft, vergt een nieuwsgierige houding en open vragen. Op die manier geeft samenwerken met ouders energie en voldoening."

Wat zou je toekomstige jeugdondersteuners willen meegeven?

"Als jeugdondersteuner moet je om kunnen gaan met onzekerheid en flexibel zijn binnen deze vrij nieuwe functie. Er is op veel scholen nog geen vaste taakomschrijving. Pionieren en jezelf openstellen leidt tot succes. Maar je staat er niet alleen voor. In Leeuwarden komt het team van jeugdondersteuners eenmaal in de drie weken samen voor intervisie en werkbegeleiding. Dan delen we ervaringen en leren we van elkaar. Dus als je interesse in deze functie hebt, ga ervoor! Het is een prachtig beroep.”